VDI چیست؟

شروع دوران حرفه ای با نقش های شغلی کلی مانند ادمین سیستم ، ادمین شبکه یا کارشناس پشتیبانی سیستم ها و افزایش تخصص در یک زمینه کاری خاص به منظور پیشرفت کاری در حوزه IT در بین متخصصان IT بسیار متداول می باشد. کسب مهارت های اولیه شغلی ، اغلب با ترسیم افق های کاری آینده ، فرصت های جدید فراوانی را برای ارتقا کاری شما در بدل شدن به متخصصانی با بالاترین سطح مهارت در حوزه زیرساخت های IT و یا حوزه های نرم افزاری فراهم می نماید.

تخصص در زمینه مهندسی VDI معمولاً نیازمند شناخت کافی از هر دو حوزه زیرساخت و نرم افزار می باشد. از طرفی، با توجه به ماهیت نرم افزاری و نحوه استقرار فناوری VDI ، دارابودن سطح بالایی از دانش در حوزه نرم افزاری برای متخصصان این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه با ما همراه باشید تا مسیر های لازم برای تخصص در این حوزه و تبدیل شدن به یک مهندس VDI را مورد بررسی قرار دهیم.

VDI چیست؟ | VDI مخفف چیست؟

به طور کلی در پاسخ به پرسش هایی نظیر VDI چیست؟ VDI مخفف چیست و یا دسکتاپ مجازی چیست و ... باید عنوان کنیم که عبارت VDI مخفف Virtual Desktop Infrastructure به معنای زیرساخت دسکتاپ مجازی یا به بیان ساده تر، به اجرای نرم افزارهای دسکتاپ های کاربران بصورت مجازی بر روی پلتفرم های مجازی گفته می شود و سایر اصطلاحات Desktop virtualization (مجازی سازی دسکتاپ) ، End-User Computing (EUC) و Desktop as a Service (DaaS) (دسک تاپ به عنوان یک سرویس) نیز اغلب با مفهومی مشابه، در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرند.

حال که با مفهوم VDI به صورت کلی آشنا شدیم با یک مثال ساده با VDI بیشتر آشنا شوید. همانند برند مشهور Kleenex در زمینه تولید محصولات آرایشی و بهداشتی است بر پایه کاغذ، فناوری VDI نیز به مجموعه ای  از راهکارهای مجازی سازی دسکتاپ از وندورهای مختلف مانند Citrix Virtual Desktop (قبلاً با نام XenDesktop شناخته می شد) ، Dell Quest (EOL) ، Oracle VDI (EOL) ، VMware Horizon (قبلاً با نام View شناخته می شد) و Windows Virtual Desktop (WVD) (WVD) اطلاق می شود.

به دلیل شباهت اصول فناوری های مجازی سازی با یکدیگر، بسیاری از وندورها راهکارهای مجازی سازی برنامه های کاربردی (Application Virtualization) را همراه با فناوری VDI ارائه می دهند.

با توجه به تنوع راهکارهای VDI ارائه شده توسط وندورهای مختلف ، تمامی آنها اهداف بنیادین مشترکی را دنبال می کنند که شامل موارد ذیل می باشند:

1-مدیریت متمرکز

2-بهبود تطبیق پذیری با بروزرسانی ها و Patch ها

3-افزایش امنیت

دستیابی به این اهداف از طریق ساخت ایمیج های پایه و به روز رسانی شده که ماشین های مجازی برای راه اندازی از آنها استفاده می کنند، امکان پذیر می گردد. بدین معنا که ماشین های مجازی VDI در هنگام بوت شدن ، آخرین Patch ها، نرم افزارها و هرگونه تنظیماتی انجام شده توسط یک مهندس VDI را دریافت می کند. فوق العاده است ، اینطور نیست؟ امکانات بیشتر و هیجان انگیزتری وجود دارد که با توجه به وندور محصولات تغییر می کند.

وظایف یک مهندس VDI

نقش مهندسین VDI معمولاً شامل ساخت و نگهداری زیرساخت های VDI و پشتیبانی از ایمیج های پایه(base images) می باشد. با وجود تفاوت بین زیرساخت های VDI وندورهای مختلف ، اما اجزای اصلی این ساختار در همه محصولات مشترک می باشد که شامل موارد ذیل می باشد:

1-هایپروایزر (Hypervisor) برای مجازی سازی زیرساخت ها

2-سرویس broker برای ادمین ها جهت تخصیص و دسترسی به منابع

3-پایگاه داده برای ذخیره داده های مربوط به تخصیص / دسترسی و تاریخچه کارکرد

4-کنسول مدیریتی تحت وب برای دسترسی کاربران به منابع خود

همچنین،  به روزرسانی هایی مهم ، هر سه ماه یا شش ماه یکبار برای کامپوننت های اصلی فوق منتشر می شوند که شامل Patch های امنیتی ضروری ، اصلاح کننده باگ ها و ویژگی هایی سودمند مورد نیاز کسب و کارها می باشد.

حال این سوال پیش می آید که به غیر از به روزرسانی های زیرساختی ، یک مهندس VDI چه وظایف دیگری به عهده دارد؟ در واقع بیشترین زمان کاری یک مهندس VDI به پیکربندی ، تست و تحلیل ایمیج های پایه اختصاص دارد. یک ایمیج پایه (یا با نام های  ایمیج طلایی ، ایمیج اصلی(master image) ، replica و غیره) شامل یک سیستم عامل ، برنامه های کاربردی نصب شده مورد نیاز و تنظیمات آن می باشد. ایمیج پایه همانند یک Template برای ساخت دسکتاپ های مجازی در روی زیرساخت VDI یا سرورهای پایین دست محسوب می گردد.

در مثال بالا ، با کپی کردن یک ایمیج پایه به داخل Shared Storage ، منابع دیگر (VDI ها یا سرورها) با دسترسی read-only به کپی ایمیج پایه، امکان راه اندازی اولیه از ایمیج مذکور را خواهند داشت. همچنین با افزودن دیسک های دیگر به ماشین های مجازی ،فضای لازم  برای ذخیره سازی ویژگی های تایید هویت (نام کامپیوتر ، نام کاربری ، رمز ورود حساب کاربری  و غیره) و هرگونه تغییر در هنگام راه اندازی ماشین مجازی، در اختیار  VM ها قرار می گیرد.

بسته به وندور محصول VDI ، نام دیسک های مذکور متغییر می باشد. به عنوان مثال این دیسک ها در محصولات شرکت Citrix با نام identity/internal disk و در محصولات  شرکت VMware با نام difference/delta disk شناخته می شود. فناوری های فوق، امکان بروزرسانی برنامه های کاربردی یا تغییرات در پیکربندی کلاستر VDI ها یا سرورها و اطمینان از سازگاری با تجربه کاربران نهایی را به مهندسین می دهند.

اگرچه در نگاه اول وظایف مهندسین VDI ممکن است مشابه ادمین های سیستم به نظر برسد ، اما با بررسی بیشتر  در می یابیم که تهیه یک ایمیج پایه بیش از نصب یک سیستم عامل استاندارد دسکتاپ ویندوز (OS) می باشد. بیایید وظایف مهندسین VDI را بیشتر مورد کنکاش قرار دهیم. ، هدف از فناوری VDI ،در ساخت تعداد زیادی دسکتاپ های ویندوزی با حداقل تاثیر عملکردی بر روی یک سرور با نادیده گرفتن برخی از قابلیت های غیرضروری ویندوز می باشد.

به عنوان نمونه ای از ویژگی های "غیر ضروری" ویندوز ، راهنماهای مربوط به بهترین روش ها(best-practice guides) ، غالباً غیرفعال کردن سرویس های جستجوی ویندوز را به منظور جلوگیری از کاهش عملکرد ساختار VDIپیشنهاد می دهند. احتمالاً می پرسید چرا این قابلیت؟  سرویس جستجوی ویندوز، یک سرویس نمایه گذاری(Indexing service) است که بطور پیش فرض، دایرکتوری های های خاصی را جستجو کرده و محتوای پرونده ها را مشخص می کند. شاید این فرایند از دید یک سیستم بی اهمیت باشد، اما تأثیر اجرای همزمان این سرویس بر روی 50 سیستم VDI مسلماً بار کاری قابل توجهی را بر روی سرور میزبان ایجاد می نماید که در نهایت منجر به کاهش تعداد VDI ها به منظور جلوگیری از کاهش عملکرد سرور می گردد. اما توجه داشته باشید ، هر تصمیمی پیامدهای خاص خود را دارد. در این مثال ، غیرفعال کردن سرویس جستجوی ویندوز نه تنها سبب کندی عملیات جستجوی ویندوز می شود ، بلکه سایر جستجوهای وابسته به این سرویس ،مانند سرویس Microsof Outlook را تحت تاثیر قرار می دهد.

عملکرد بهینه راهکارهای  VDI و نرم افزارهای کاربردی مجازی، نیازمند اجرای بسیاری از پیکربندی ها با استفاده از پیاده سازی به روش ها(best practices) می باشد که لازمه آن ، شناخت مهندسین VDI از زیرساخت های مجازی ، شبکه ، ذخیره سازها و معماری کلی محیط های کاری می باشد. در این میان، آشنایی کامل با معماری زیرساخت ها به منظور ارائه برترین راهکارها و روش‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. همانند نمونه ذکر شده در مورد سرویس جستجوی ویندوز، برخی از تصمیمات پیامدهایی دارند که ممکن است کسب وکارها یا کاربران سازمانی مایل به پذیرش آن نباشند.

مراحل لازم برای کسب تجربه در حوزه VDI

همانطور که ذکر شد، اوج مهارتهای عیب یابی و دانش زیرساخت به همراه درک کامل از محیط کاری در نقش های شغلی VDI نمود پیدا می کند. برای کسب تجربه در حوزه VDI ، ابتدا باید در نقش های خدمات پشتیبانی کاربران که سبب آشنایی بیشتر شما با کاربران مختلف ، تجربیات آنها و برنامه های کاربردی شرکت می گردد، فعالیت نمایید.

پس از تسلط در این عرصه ، گام بعدی ارتقا کاری، فعالیت به عنوان یک ادمین سیستم می باشد که مدیریت سیستم های back-end از مهمترین وظایف متخصصان این حوزه کاری می باشد. ادمین های سیستم مکان هر چیز و تعامل بین آنها و صبر برای پیگیری مشکلات، پیداکردن علت اصلی و رفع آنها را یاد می گیرند.

بسته به میزان کنجکاوی و توجه شما به پیگیری مشکلات به منظور شناسایی علت اصلی(Root-cause) آنها ، می توان نقش های ادمین سیستمی را با خدمات پشتیبانی کاربران یکپارچه نمود، اما از اهمیت یادگیری اصول دامین سرویس ها ، معماری سه لایه سیستم های نرم افزاری و امنیت شبکه غافل نباشید.

آخرین مرحله برای کسب مهارت لازم برای تبدیل شدن به یک مهندس VDI ، یادگیری زیرساخت های شبکه های IT می باشد. امروزه ، زیرساخت های IT عموماً مجموعه ای از محیط های مجازی سرور ، شبکه های مراکز داده و ذخیره سازهای اشتراکی (shared storage) می باشند. لذا فعالیت در حوزه زیرساخت های شبکه، مهارت شما در بهینه سازی ایمیج های پایه براساس بازخورد حاصل از تجربه کاربران و تاثیر آن بر سیستم های دیگر را افزایش خواهد داد.

یک مثال خوب از تجربیات مربوط به فعالیت در حوزه زیرساخت، رویارویی با چالشهای مربوط به Boot storm ها می باشد که سبب IOPS های بسیار بالا و در نتیجه از  دسترس خارج شدن ماشینهای مجازی یا عدم توانایی یوزر پروفایل ها در بارگذاری سریع صفحات کاربران هنگام ورود به سیستم می گردد.

پس از کسب  تجربه و مهارت پایه ای در حوزه های ذکر شده ، استفاده از منابع آنلاین برای شروع کار عملی  با محصولات VDI و شرکت در دوره های آموزشیVDI ، بهترین انتخاب برای تخصص بیشتر در این حوزه محسوب می شود.

پس از گذراندن آموزش های لازم ، برای تکمیل مهارت های خود، می توانید از لابراتوارهای عملی شرکت VMware که برای تست آخرین ویژگی های محصولات خود بصورت رایگان ارائه می شود، نهایت استفاده را ببرید. دسترسی به این لابراتوارها، موقعیتی بسیار عالی برای سنجش استعداد و علاقه عمومی علاقه مندان به نقش شغلی مهندسی VDI و کسب تجربه عملی در این حوزه را فراهم می نماید. مطالعه اسناد و مدارک ، شرکت در وبینارهای وندورهای حوزه VDI، عضویت در گروه های کاربران محلی ، استفاده از لایسنس های رایگان یا آزمایشی برای پیاده سازی لابراتوارهای خانگی از روش های مفید دیگر برای کسب تخصص در حوزه VDI به حساب می آیند.

چگونه یک مهندس VDI شویم؟

همانطور که در بخش قبلی ذکر شد، تخصص در حوزه VDI و اخذ شایستگی های لازم برای نقش شغلی مهندسی VDI ، اکثراً  نیازمند گذراندن مراحل شغلی ذکر شده و کسب گام به گام مهارت های مربوطه می باشد. به عنوان یک مهندس VDI، مهمترین انگیزه من در کسب مهارت های VDI ، لذت ذهنی من از فعالیت کاری این حوزه بوده است تا اخذ مهارت های فنی .

واقعیت این است که بیشتر مهندسان و ادمین های سیستم،  فعالیت بر روی پروژه ها و تولید راهکارهای جدید را به تعامل با کاربران و حل مشکلات آنها ترجیح می دهند، اما من از کمک به کاربران و حل مشکلات آنها ، به خصوص هنگامی که مشکلی را در همان روز حل می کنم و شاهد قدردانی کاربر می باشم، لذت می برم. دقیقاً به همین دلیل، کار در زمینه فناوری های VDI را انتخاب نمودم.

کلام پایانی

از نظر من ، یک مهندس VDI برای موفقیت در کار خود، باید از سه ویژگی کنجکاوی ، اراده و توانایی بالا در خدمات به مشتریان برخوردار باشد تا قادر به شناسایی علت اصلی مشکلات و ارائه راهکارهای لازم برای بهبود تجربه کاربری باشد.

اگر خود را متناسب با این شغل می بینید، من تخصص مهندسی VDI را به شدت به شما توصیه می کنم و شما را به آموختن مهارتهای لازم برای تخصص در این زمینه، ترغیب می کنم. ورود به این حوزه جذاب، مسیر شغلی جدیدی را برای پیشرفت کاری شما باز خواهدکرد.